Phật Giáo – Buddha.com.vn Phật Giáo – Buddha.com.vn
Related Articles
PHẨM THỨ MƯỜI LĂM LA HÁN
PHÂN NA Ở NHÀ GIÚP CHỦ GIÀU CÓ, ĐI TU ĐẮC ĐẠO ĐỘ CHỦ VÀ NHỮNG NGƯỜI TRONG NƯỚC
Xưa có một nước tên Na-lê, nhân dân nước ấy ở gần bờ biển phía Nam, sanh sống về nghề mò ngọc trai và vớt cây chiên đàn.
Trong nước có hai anh em gia đình kia, cha mẹ đều chết sớm. Hai anh em muốn chia gia tài ra làm hai phần, trong gia đình ấy lại có một người nô bộc tên là Phân-na, tuổi nhỏ nhưng thông suốt việc mua bán đổi chác, vào bể làm ăn không việc chi là chẳng biết. Nhà cửa đồ đạc phân làm một phần, còn một phần nọ là Phân-na; người anh giành phần nhà cửa đồ đạc, còn phần của người em chỉ được có một mình Phân-na mà thôi.
Lúc ấy, người em và vợ con chỉ còn tay không, chẳng có của cải chi, lại phải ra khỏi nhà rất đói thiếu. Người em lo sợ chẳng biết sanh sống bằng cách nào nên rất sầu khổ. Phân-na thấy thế, thưa với chủ : Xin chủ bớt sầu khổ, tôi lo làm chừng trong hơn tháng, phải giàu hơn anh của chủ. Người chủ hứa : Nếu được như thế tôi sẽ cho em trở về lương dân. Bà chủ riêng có một hột châu liền đưa cho Phân-na làm vốn mua bán.
Nhằm lúc nước hải triều lên, nhân dân trong thành đến mé biển để vớt củi. Phân-na cầm hột châu ra khỏi thành thấy một đứa bé ăn xin vác bó củi, trong ấy có lộn cây Ngưu-đầu-chiên-đàn, một lượng nó có thể trị giá một ngàn lượng vàng, rất là hiếm có trong đời.
Phân-na thấy biết liền lấy hai đồng tiền vàng mua mang về nhà mở ra lựa được nhiều khúc cất kỹ.
Lúc bấy giờ, trong xứ có ông Trưởng giả lâm phải bệnh nặng, phải có hai lượng Ngưu-đầu-chiên-đàn để hiệp thuốc, người nhà bèn cho người đi kiếm mua mà không có. Phân-na nghe bèn đem đến đổi được 2.000 lượng vàng, cứ thế bán hết số Chiên-đàn ấy, người chủ được giàu không lường, hơn người anh thập bội.
Cả nhà cảm nghĩ ơn của Phân-na, theo lời hứa cho Phân-na trở về lương dân, được tùy ý với chỗ ưa thích.
Lúc đó, Phân-na liền từ giã chủ đi học đạo, qua đến nước Xá-vệ gặp Phật quỳ làm lễ bạch :
– Bạch Thế Tôn ! Con từ chỗ hạ tiện, nhưng tâm hồn ưa đạo đức, cúi mong Thế Tôn dũ lòng từ ra tay tế độ !
Phật bảo :
– Lành thay ! Phân-na đến rất hay. Hãy cạo bỏ râu tóc đi.
Khi Phân-na cạo bỏ tóc thay đạo phục, trở thành vị Sa-môn. Phật vì nói pháp, Phân-na chứng quả A-la-hán, ngồi suy tư được đầy đủ lục thông, sống chết tự do đều nhờ ơn người chủ, nay phải đến hóa độ và độ mọi người trong nước (liền đó Phân-na trở về nước). Nghĩ xong, chàng trở về chốn xưa và đến nhà chủ cũ. Ông bà mừng rỡ, rước vào nhà đãi cơm.
Ăn xong rửa tay rồi bay lên hư không phân thân tán lễ, nửa thân trên tuôn nước, nửa thân dưới tuôn lửa và nghịch lại, hào quang chiếu sáng, từ trên trở xuống bảo người chủ : Thần thông ấy đều nhờ phước của người phóng xả mà sanh, tôi đến chỗ Phật sở học được như thế.
Người chủ nói :
– Biến hóa của Phật còn vi diệu hơn nhiều, nguyện được thấy Thế Tôn để nghe lời dạy của Ngài.
Phân-na đáp :
– Phải nên chí tâm trần thiết đầy đủ, Phật có đủ trí tam đạt ắt tự biết đến vậy.
Người chủ liền sắm đầy đủ phẩm vật, bày biện xong hướng về nước Xá-vệ, cúi đầu làm lễ, đốt hương thỉnh Phật.
Phật biết ý chủ nhà liền cùng năm trăm A-la-hán đều dùng thần thông đi đến nhà. Vua, quan và dân chúng nghe đều cùng nhau đi đến nơi Phật, cúi đầu lễ dưới chân Phật.
Cơm nước và rửa tay xong, Phật vì chủ nhà, vua, dân, rộng nói pháp mầu. Mọi người đều xin thọ năm giới làm đệ tử Phật. Tất cả đều khen Phân-na trước Phật : Ở nhà siêng năng, xuất gia đắc đạo, thần cao đức trọng, người trong nước được độ, tôi chẳng biết lấy chi để báo đáp ơn của ông.
Lúc ây, Đức Thế Tôn cũng khen Phân-na mà nói kệ :
Tâm dĩ hưu tức
Ngôn hành diệt chỉ
Tùng chánh giải thoát
Tịch nhiên quy diệt
Khí dục vô trước
Khuyết tam giới chướng
Vọng ý dĩ tuyệt
Thị vị thượng nhơn
Nhược tụ nhược dã
Bình địa cao ngạn
Ứng chơn sở quá
Mạc bất mông độ
Bỉ lạc không nhàn
Chúng năng bất năng
Khoái tai vô vọng
Vô sở dục cầu.
Tâm đã thôi dứt
Ngôn hành cũng dừng
Nương chánh giải thoát
Yên lặng quy diệt
Bỏ dục không mắc
Ra khỏi ba cõi
Ý vọng diệt trừ
Gọi bậc thượng nhơn
Khi tu khi bỏ
Lúc tấn lúc thối
Lỗi với đạo chơn
Không thể hóa độ
Đạo vui không chán
Nhiều người khó được
Buông lung khó trông
Không thể mong cầu.
Phật nói kệ xong, chủ nhơn cùng nhà vua càng thêm vui mừng thỉnh Phật ở lại cúng dường bảy ngày. Tất cả đều được đạo Tu-đà-hoàn.
