PHẨM THỨ BA MƯƠI – ĐỊA NGỤC
PHÚ LAN CA DIẾP XIN VUA ĐẤU THẦN THÔNG VỚI PHẬT
Xưa, Phật ở nước Xá-vệ, có thầy Bà-la-môn tên Phú-lan Ca-diếp cùng năm trăm đệ tử theo hầu, vua và nhân dân trước kia cúng dường phụng sự ông.
Khi Phật mới đắc đạo, cùng các đệ tử từ nước La-duyệt-kỳ đến nước Xá-vệ, Thân tướng Ngài quang minh rực rỡ, đạo truyền rất thạnh. Từ bậc vua chúa cho đến dân trong nước chẳng phụng sự và cung kính ông nữa. Bởi vì thế Phú-lan Ca-diếp sanh lòng tật đố, muốn hại Thế Tôn mong sự cung kính phụng sự riêng mình, Ông cùng các đệ tử đến yết kiến vua Ba-tư-nặc.
– Tôi và các vị Trưởng lão trước học các thầy kỳ cựu trong nước, Sa-môn Cù Đàm mới cầu đạo sau này, thật không phải thần Thánh gì mà tự xưng là Phật, sao nhà vua bỏ chúng tôi lại muốn chuyên cung phụng ông ấy ? Nay chúng tôi muốn cùng Cù Đàm thi triển đạo lực cho biết ai là kẻ thắng, kẻ thắng sẽ được vua trọn đời cung phụng. Vua nói :
– Thế thì hay lắm.
Khi ấy, nhà vua bèn truyền xa giá đến chỗ phật ở, lễ Phật xong bạch :
– Kính bạch Đức Thế Tôn ! Phú-lan Ca-diếp muốn cùng Thế Tôn thi triển đạo lực, hiện thần biến, chẳng biết Thế Tôn có vì kia mà tỷ thí chăng ?
Phật đáp :
– Tốt, xin hẹn bảy ngày sẽ cùng nhau biến hóa.
Vua về cho chọn khoảng đất bằng rộng ở nơi thành phía Đông, thiết lập hai đài bề cao mỗi cái bốn mươi trượng, trang sức bằng bảy báu giăng bảy tràng phan, chưng dọn tòa ngồi, hai đài cách khoảng nhau hai dặm, đệ tử hai bên đều ngồi dưới mỗi đài để xem đấu pháp.
Đến ngày tranh tài, vua quan, dân chúng kéo nhau đến đông vô số. Phú-lan Ca-diếp cùng đám đệ tử đến trước đi thẳng đến dưới đài, ông trèo thang mà lên. Lúc ấy, có vị quỷ thần vương tên là Bàn Sư thấy Ca-diếp v.v… vọng khởi tật đố, liền nổi trận giông thổi vào đài cao kia, tọa cụ xơ xác, tràng phan bay bổng, cát đá đổ xuông như mưa, mắt mở chẳng ra. Trong lúc ấy, bên đài cao của Thế Tôn thì an nhiên chẳng hề lay động. Phật cùng đại chúng phân hàng đi hướng về phía đài, đột nhiên Ngài ở trên ấy, tất cả Tăng chúng yên lặng lần lượt ngồi sau, vua và quần thần càng thêm cung kính, cúi đầu bạch : – Nguyện Ngài rủ lòng từ, hiện thần thông biến hóa nhiếp phục tà kiến, khiến mọi người trong nước tin rõ việc chơn chánh.
Nhà vua bạch xong, bỗng thấy Phật ở trên đài đột nhiên ẩn mất, hiện ở trên không phóng ánh quang minh rực rỡ, ẩn phương Đông, hiện phương Tây… khắp bốn phương cũng đều như thế trên thân tuôn nước dưới thân tuôn lửa, trái lại dưới thân tuôn nước trên thân tuôn lửa, ngồi nằm trên không, diễn mười hai pháp thần biến rồi liền ẩn, hiện thân trở lại trên tòa cao. Trời, rồng, quỷ, thần dâng hương rải hoa cúng dường khen ngợi làm chấn động trời đất.
Phú-lan Ca-diếp biết mình không có đạo lực, cúi đầu xấu hổ chẳng dám ngó lên. Lúc ấy, Kim Cang lực sĩ giơ chày Kim Cang, đầu chày lửa bựt cháy và hỏi Phú-lan Ca-diếp : Tại sao ông không chịu biến hóa ? Ca-diếp hốt hoảng bỏ tòa mà chạy, năm trăm đệ-tử lật dật giải tán theo. Lúc ấy, dung nhan Thế Tôn tỏ vẻ không được vui. Ngài trở về Tinh xá Kỳ Hoàn, vua và quần thần vui vẻ chào hỏi rồi lui vể.
Khi ấy, Phú-lan Ca-diếp cùng các đệ tử bị nhục kéo nhau mà đi, đi đến giữa đường gặp một lão Ưu-bà-di tên Ma-ni mắng :
– Bọn ông ngu si chẳng lượng sức mình, muốn cùng Phật đương đầu đạo lực, ngông cuồng dối trá chẳng biết xấu hổ, mặt mũi nào còn xem thiên hạ nữa.
Phú-lan Ca-diếp càng thêm hổ thẹn, cùng các đệ tử dẫn nhau đến mé sông, ông liền dối gạt các đệ tử :
– Ta nay nhảy xuống nước quyết sanh về cõi Phạm Thiên, nếu ta không trở lại thì ắt các ngươi biết ta ở bên kia vui sướng.
Nói rồi, ông nhảy xuống nước. Đệ tử đợi lúc lâu không thấy ông trở lên, cùng nhau bàn luận : Thầy ắt được sanh lên cõi trời, sao chúng ta còn nghi ngại gì mà lại ở dây. Nói rồi, mỗi người đều nhảy xuống nước ý muốn đi theo thầy, chẳng biết tội kia khiến đều sa cả vào địa ngục.
Hôm sau, nhà vua nghe việc như thế, thất kinh lấy làm quái lạ, ông liền đi đến chỗ Phật bạch :
– Bạch Thế Tôn ! Thầy trò Phú-lan Ca-diếp do duyên gì mà ngu mê như thế ?
Phật nói :
– Thầy trò Ca-diếp có hai tội nặng : Một là ba độc hừng thạnh, tự xưng đắc đạo. Hai là hủy báng Như Lai mong muốn việc cung kính. Bởi hai tội ấy nên sa vào địa ngục. Vì hai lỗi bức bách nên khiến cho chúng tự lao đầu xuống sông, thân chết thần thức di thọ khổ không lường. Thế nên, người trì nhiếp giữ tâm mình trong không khởi ác, tội ngoài chẳng đến, thí như biên thành bị giặc cướp, liên tiếp phòng bị bên chắc không hãi sợ, người trong thành ở yên, giặc cướp bên ngoài không thể vào được, người trí giữ tâm mình cũng như thế.
Khi ấy, Thế Tôn liền nói kệ :
Vọng chứng cầu lộ
Hành dĩ bất chánh
Oán tán lương nhơn
Dĩ uổng trị thế
Tội khiên tư nhơn
Tự dầu ư khanh
Như bị biên thành
Trung ngoại lao cổ
Tự thủ kỳ tâm
Phi pháp bất sanh
Hành khuyết tri ưu
Linh đọa địa ngục.
Dịch:
Cầu cạnh mong chứng
Mình làm chẳng chánh
Oán khắp người lành
Uổng sanh trong đời
Tội lỗi người ấy
Tự lao vào hầm
Như phòng hiên thành
Trong ngoài bền chắc
Tự giữ tâm mình
Phi pháp chẳng sanh
Hành khuyết ắt lo
Khiến sa địa ngục.
Phật nói kệ xong lại bảo vua : Từ thuở xa xưa, lúc bấy giờ có hai Di hầu vương, mỗi Di hầu làm chủ năm trăm con Di hầu. Một Di hầu Tật đố muốn giết Di hầu nọ để một mình cai trị tất cả, bèn kéo đến cùng nhau tranh đấu, mỗi mỗi chẳng được như ý, xấu hổ rút lui. Khi đi đến mé biển lớn nơi khúc eo biển bọt nước đọng lại gặp gió thổi vun đống bề cao vài trăm trượng. Vua Di hầu ngu si thấy thế gọi là núi Tuyết, lại bảo cùng bọn :Xưa nghe nói trong biển có núi tuyết trong ấy rất khoái lạc, trái ngọt thật khoái khẩu, hôm nay ta mới thấy. Vậy ta phải đi xem trước, nếu trong đó thật vui thì ta không trở lại, nếu không vui thì ta phải trở lại bảo cho các ngươi biết.
Nói xong, nó liền trèo lên ngọn cây, ráng hết sức nhảy vào trong đống bọt, chìm mất luôn dưới đáy bể Bao nhiêu con Di hầu còn lại lấy làm lạ vì không thấy nó trở ra, bèn bảo cùng nhau nơi đó ắt vui, mỗi con đều nhầy xuống, cả bọn bị chìm chết hết thảy.
Phật thuật chuyện sự tích xong, bảo vua :
– Di hầu vương tật đố thuở ấy, nay là Phú-lan Ca-diếp, còn vua Di hầu nọ đó là Ta hiện nay vậy. Đời trước Phú-lan Ca-diếp ôm lòng tật đố , bị tội dẫn dắt tự lao đầu vào đống bọt, dứt tuyệt cả bầy đồng loại, hôm nay lại phỉ báng Ta rồi nhảy hết xuống sông, đốì với tội khiên truyền nhiều kiếp không cùng !
Vua nghe xong, tin rõ việc ấy, làm lễ mà đi.