Người sống một trăm tuổi,
Biếng trễ, không siêng năng,
Không bằng sống một ngày,
Thân tâm đều tinh tiến.
Người sống một trăm tuổi,
Lòng ưa việc phóng túng,
Không bằng sống một ngày,
Đưa tâm về rỗng lặng.
Người sống một trăm tuổi,
Mà tâm thức mê muội,
Không bằng sống một ngày,
Tỏ ngộ, hết vô minh.
Người sống một trăm tuổi,
Không khéo điều thân tâm,
Không bằng sống một ngày,
Khéo điều tâm chuyển ý.
Người sống một trăm tuổi,
Mà chí nguyện yếu kém
Không bằng sống một ngày,
Mà sức tuệ mạnh mẽ.
Người sống một trăm tuổi,
Không phát được nguyện lành,
Không bằng sống một ngày,
Phát bốn hoằng thệ nguyện.
Người sống lâu trăm tuổi,
Không phát sinh trí tuệ,
Không bằng sống một ngày,
Mà tri tuệ nhạy bén.
48.6.11. Răn dè khẩu nghiệp
Kinh Tạp A-hàm ghi: “Chư thiên nói kệ:
Người ở trong thế gian,
Búa từ cửa miệng sinh,
Trở lại chặt thân mình,
Đó là vì lời ác.
Đáng chê thì khen ngợi,
Đáng ngợi khen lại chê,
Tội ấy từ miệng sinh,
Chết đọa vào đường ác
Có bài tụng:
Lập chí răn tâm ngu,
Vui thích kết bạn hiền,
Cùng nhau lập nguyện rộng,
Bỏ tục chuộng thanh nhàn.
Buông xả người và vật,
Thong dong thoát thế trần.
Lặng lặng tìm chân đạo,
Gắng sức giúp tâm hòa
Cảnh tỉnh tu ba nghiệp,
Quyết dừng lặng bốn lưu.
Khởi thệ nguyện rộng lớn,
Chèo thuyền từ cứu người
Vui mong về Diệu giác,
Khéo biết tu giải thoát,
Giữ tâm tu bát chính,
Lập chí ba tăng-kì.
48.7. CẢM ỨNG
48.7.1. Đời Tấn, Chi Độn răn người học: Sư tự là Đạo Lâm, vốn họ Quan, người huyện Trần Lưu, có thuyết cho sư người ở Lâm Lự thuộc Hà Đông. Thuở nhỏ sư đã có linh thức rất nhạy bén, lại thông minh xuất chúng. Vương Hi Chi thấy tài năng trác tuyệt hân hữu của sư, nên nhiều lần chân thành đến diện kiến, và thỉnh sư trụ tại chùa Linh Gia, với mục đích dễ gần gũi. Sau sư đến Diễm sơn, tại ốc châu lập một ngôi chùa trên ngọn núi nhỏ để hành đạo, thường có hơn trăm vị tăng theo học. Như có vị tăng nào biếng trễ, sư đến ngồi bên phải vị ấy để khuyên răn sách tấn rằng:
Gắng lên, gắng lên!
Chí đạo chẳng gắng
Sao lại biếng lười
Đánh mất tính linh
Mênh mang ba cõi
Mờ mịt quê người
Ngoài nhọc bôn ba
Trong tâm rong ruổi
Khát ngưỡng truy cầu
Khắp nơi quên nhọc.
Người sống trên đời
Mạng như sương mai
Thân chẳng của ta
Sao lại lắm bày?
Người trí giữ đức
Biết an tất nguy
Rông lặng an nhiên
Sạch lụy ao thiền
Giữ tròn tâm sáng
Luận đàm huyền chỉ
An tâm đạo mầu
Lập chí vô vi.
Thông đạt ba tạng
Chế phục sáu căn
Trống không năm ấm
Rỗng lặng bốn chi
Chẳng phải ngón tay
Dùng dụ ngón tay
Bặt mà không lìa
Diệu giác đã bày
