Phật Giáo – Buddha.com.vn Phật Giáo – Buddha.com.vn
Related Articles
PHẨM THỨ HAI MƯỜI BỐN – HẢO HỶ
PHẬT DẠY DẦU VUI TỘT Ở THẾ GIAN CHẲNG BẰNG SỰ VUI CỦA NIẾT BÀN
Lúc Phật ở Tinh xá nước Xá-vệ, có bốn vị Tỳ-kheo tân học, cùng nhau đến cội cây Nại tọa thiền hành đạo, nhằm lúc hoa thơm đầy cành màu sắc rực rỡ, mùi thơm tỏa khắp, nhân đó cùng bảo nhau : Muôn vật ở thế gian cái gì dễ vui thích lòng người hơn cả ?
Có một vị đáp : Giữa mùa Xuân hoa nở tươi tốt, dạo chơi nơi đồng nội, ấy là vui thích nhứt.
Vị thứ hai lại nói : Ngày lễ hội họp thân tộc, chén thù chén tạc, đờn ca múa hát, ấy là vui thích nhứt.
Vị thứ ba nói : Chứa nhiều của báu muốn gì được nấy, quần là áo lụa, lên xe xuống ngựa, sang hơn mọi người ra vào vinh hiển, cho người ngắm, ấy là vui nhứt. Vị thứ tư lại bảo : Thê thiếp đoan chánh, ăn mặc lộng lẫy, hương xông xạ ướp, mặc ý buông lung, ây là rất vui.
Phật biết bốn vị ấy đến lúc độ được, chỉ vì ý còn chạy theo lục dục, chẳng nghĩ lẽ vô thường, liền gọi bốn vị mà hỏi : Vừa rồi các ông ngồi nơi cội cây cùng nhau bàn luận việc gì ?
Bốn thầy thành thật trình bày câu chuyện. Phật dạy :
– Lập luận của mấy ông thật là con đường của lo sợ, hơn kém, an nguy, phải trái, không phải vui tột lâu dài. Muôn vật Xuân xanh, Thu Đông suy tàn. Người thân vui vẻ đều phải ly biệt. Của tiền ngựa xe năm nhà phân tán. Thê thiếp sắc đẹp là chủ của sự yêu ghét,
Kẻ tầm thường ở đời cư xử như vậy, thêm hoạn họa đến thân diệt tộc, lo sợ không cùng, ba đường tám nạn, khổ đau muôn vàn, chẳng phải đều do những thứ ấy mà ra hay sao ? Bởi thế, Tỳ-kheo bỏ đời cầu đạo, quyết chí đến chỗ vô vi, không tham lam danh lợi, tự hưởng đến Niết-bàn, ấy là rất vui,
Lúc ấy, Thế Tôn liền nói bài kệ :
Ái hỷ sanh ưu
Ái hỷ sanh ủy
Vô sở ái hỷ
Hà ưu hà úy ?
Hiếu lạc sanh ưu
Hiếu lạc sanh úy
Vô sở hiếu lạc
Hà ưu hà úy ?
Tham dục sanh ưu
Tham dục sanh úy
Giải vô tham dục
Hà ưu hà úy ?
Tham pháp giới thành
Chí thành tri tàm
Hành thân cận đạo
Vi chúng sở ái
Dục nâng bất sanh
Tư chánh mãi ngữ
Tâm vô tham ái.
Tốt liệt lưu độ.
Yêu thích sanh lo
Yêu thích sanh sợ
Nêu không yêu thích
Nào lo nào sợ ?
Vui đẹp sanh lo
Vui đẹp sanh sợ
Nếu không vui đẹp
Nào lo nào sợ ?
Tham dục sanh lo
Tham dục sanh sợ
Cởi bỏ tham dục
Nào lo nào sợ ?
Thành tham pháp giới
Chí thành biết thẹn
Đi đến gần đạo
Vì thương chúng sanh
Chẳng muốn ra khỏỉ
Việc chánh mới nói
Tâm không tham ái
Quyết vượt khỏi dòng.
Phật lại bảo bốn vị Tỳ-kheo : Xưa có một nhà vua tên là Phổ An, cùng vua bốn nước lân cận kết làm bạn thân. Một hôm, ông vua Phổ An mời bốn ông vua kia cùng ăn tiệc một tháng vui vẻ không thể sánh, khi gần đến ngày từ biệt nhau, vua Phổ An hỏi bốn vị vua kia : Người ở đời những gì là vui ?
Một vị vua bảo : Du lịch là vui. Ông vua khác lại nói : Nhiều của báu muốn chi được nấy là vui. ông nọ lại nói: Mặc tình ái dục rất là vui. Ông khác đáp : Gia đình sum họp đàn ca hát xướng rất vui.
Vua Phổ An nói :
– Chỗ luận của các ông là gốc của sự khổ não, là nguồn của sự lo buồn. Trước vui sau khổ, lo buồn muôn mối, đều do những thứ ấy. Không bằng tịch tịnh, chẳng cầu chẳng muốn, đạm bạc giữ mực đạo làm vui.
Bốn vua kia nghe những lời nói ấy rất hoan hỷ và tin hiểu.
Phật bảo bốn vị Tỳ-kheo : Vua Phổ An lúc ấy là Ta hiện nay, còn bốn vua kia là bốn người đó vậy. Trước đã nghe nói rồi, sao nay chẳng rõ, sanh tử kéo dài do đâu dứt được.
Lúc ấy, bốn vị Tỳ-kheo nghe lại nghĩa ấy, xấu hổ hối lỗi, tâm ý khai ngộ, dục ý đoạn lìa, bèn chứng đạo quả A-la-hán.
