Phật Giáo – Buddha.com.vn Phật Giáo – Buddha.com.vn
Related Articles
– Trưởng giả Bà-đề do công đức cúng dường thức ăn cho vị bích-chi phật và lời phát nguyện trong đời quá khứ nên ông sinh ra nơi nào cũng được giàu có, không thiếu thứ gì. Tuy nhiên, sau khi cúng dường, Ông khởi tâm hối tiếc, nên tuy sống trong cảnh giàu sang, ông vẫn không hưởng được sự giàu sang ấy, lại còn tham lam, bỏn xẻn, bo bo giữ của, bản thân không dám ăn mặc, cũng chẳng cho vợ con, họ hàng, bạn bè, bậc tri thức và các vị sa-môn, bà-la-môn v.v…
Vì thế, người trí nghe câu chuyện này, nếu có tiền của thì nên bố thí, chớ tham lam, bỏn xẻn. Khi bố thí thì phải hết lòng, tự tay ban phát; sau đó, nên vui vẻ, không hối tiếc. Bố thí như vậy mới được phúc báo vô lượng vô biên”.
Kinh Xuất diệu ghi: “Xưa, lúc Phật còn tại thế, trong nước Xá-vệ có trưởng giả Nan-đà là người giàu nhất nước, vàng bạc, châu báu, voi, ngựa, xe cộ, nô tì, tôi tớ, y phục, trang sức, ruộng vườn nhiều không thể tính kể. Tuy sống trong cảnh giàu sang, nhưng ông không có lòng tin Tam bảo, tham lam, bỏn xẻn, ganh ghét.
Nhà đã có bảy lớp cửa, ông còn dặn người canh giữ: ‘Nếu ai đến xin, đều không cho vào’. Ông phủ lưới sắt phía trên sân vì sợ chim bay vào ăn lúa gạo, trét vữa hồ trắng quanh chân tường vì sợ chuột đục khoét làm thất thoát tài sản.
Ông chỉ có một người con tên là Chiên-đàn Hương. Lúc sắp chết, ông bảo con: ‘Nay cha bệnh nặng, chắc không qua khỏi. Sau khi cha chết, số của cải này con chớ tiêu xài phung phí, cũng không được bố thí cho sa-môn và bà-la-môn, nếu có người đến xin cũng đừng cho đồng nào. số của cải này đủ để tiêu xài cho bảy đời’.
Dặn dò xong, ông mạng chung, đầu thai làm con của một phụ nữ mù thuộc giai cấp Chiên-đà-la ở nước Xá-vệ. Vừa sinh ra, đứa bé đã bị mù hai mắt. Người mẹ suy nghĩ: ‘Nay ta mù lòa, nếu sinh con trai thì sau này nhờ con nuôi dưỡng’. Nghe nói con cũng bị mù bẩm sinh, người mẹ vô cùng buồn khổ, khóc lóc và nói kệ:
Ta mù, con cũng mù Cả hai đều mù lòa Gặp kẻ hao tài này Ta càng thêm sầu khổ.
Khi người mẹ mù nuôi đứa bé lớn khoảng tám, chín tuổi, có thể tự đi lại được, bà trao cho con một chiếc gậy, một cái bát rồi bảo:
– Con hãy đi xin để nuôi sống bản thân, không nên ở đây nữa. Mẹ cũng mù, nên phải đi xin để lo cho quãng đời còn lại.
Thế là, đứa bé mù này đi từng nhà xin ăn, dần dần đên nhà Chiên-đàn Hương. Nó đứng ngoài cửa nói vọng vào: ‘Tôi là đứa trẻ mù, cho tôi xin thức ăn!’.
Nghe lời này, người giữ cửa nổi giận, nắm tay đứa bé, quăng xuông hầm sâu, làm nó gãy cánh tay trái và bị thương ở đầu, thức ăn xin được rơi hết xuống đất. Có người đi ngang qua thấy vậy, động lòng thương xót, đến nói với người mẹ. Nghe vậy, bà chống gậy lê bước lần đến chỗ con, bế nó đặt năm trên đầu gối và than:
– Con có tội gì mà gặp cảnh khổ thế này?
Đứa bé thưa mẹ:
– Con đến nhà Chiên-đàn Hương, đứng ngoài cửa xin thức ăn thì bị người xấu ác quăng xuống hầm.
Biết rõ việc này, Đức Phật bảo A-nan:
– Tai họa! Tai họa! Trưởng giả Nan-đà sau khi qua đời, đầu thai làm con của một phụ nữ mù Chiên-đà-la, sinh ra đã bị mù hai mắt.
Thuở xưa, chẳng phải nhà ông rất giàu, tiền của vô số, voi, ngựa, xe cộ, bảy báu nhiều không thế tính kể mà hôm nay để lại cho người thân thụ dụng sao? Do tham lam, bỏn xẻn nên ông phải chịu quả báo mù này, sau khi mạng chung sẽ đọa vào địa ngục A-tì.
Sau khi thụ trai, với chúng tì-kheo và nhân dân trong thành vây quanh, Đức Phật đi đến nhà Chiên-đàn Hương, nơi đứa bé mù đang nằm. Nghe tin Đức Phật ở ngoài cửa, Chiên-đàn Hương vội ra đỉnh lễ, rồi đứng qua một bên.
Nhận thấy đại chúng đã nhóm họp và Chiên-đàn Hương cũng có mặt, Đức Phật giảng cho đại chúng nghe về sự tham lam, bỏn xẻn, ganh ghét sẽ chịu vô lượng tội lỗi, đồng thời trình bày việc bố thí sẽ được vồ số phúc báo để giúp họ xa lìa các cõi, theo đạo vô vi.
Khi ấy, muốn cứu Chiên-đàn Hương thoát khỏi
cảnh khổ địa ngục, đức Thế Tôn hỏi đứa bé:
– Ngươi có phải là trưởng giả Nan-đà không?
Đứa bé thưa:
– Con đúng là Nan-đà.
Đứa bé thưa ba lần như thế.
Nghe vậy, đại chúng vô cùng kinh ngạc và bảo nhau: ‘Trưởng giả Nan-đà chính là đứa bé này!’.
Chứng kiến việc này, Chiên-đàn Hương thương cảm khóc lóc, không cầm lòng được, lại đỉnh lễ cầu xin Đức Phật nhổ hết gốc tội, đồng thời thỉnh Phật và chúng tăng ngày hôm sau đến nhà thụ trai.
Hôm sau, thụ thực xong, Đức Phật thuyết pháp vi diệu cho Chiên-đàn Hương. Ngay lúc đó, Chiên-đàn Hương đắc quả Tu-đà-hoàn.
Đức Phật bảo tôn giả A-nan:
– Nếu người nào cất chứa tiền của, không dám ăn mặc, cũng không bố thí, đó là người ngu si nhất. Vì vậy, người trí nên thực hành bố thí để mong xa lìa sinh tử, chớ bỏn xẻn mà phải chịu đau khổ vô cùng”.
Kinh Lô-chí trưởng giả ghi: “Lúc Phật còn tại thế, trong thành Xá-vệ có trưởng giả Lô-chí là người rất giàu, tài sản vô số như Tì-sa-môn. Do đời trước trưởng giả đã từng bố thí, gieo ruộng phúc tốt nên nay được quả báo này. Tuy nhiên, trong lúc bố thí, trưởng giả không hết lòng, nên tuy giàu có, nhưng tâm ý thấp hèn. Trưởng giả mặc y phục thô xấu, nhơ bẩn, ăn tấm cám, rau cải đủ để no lòng, uống nước lạnh để qua cơn khát, đi xe cũ mục, làm lụng cực nhọc như người giúp việc, nên thường bị mọi người chê cười.
Một hôm, người dân trong thành tổ chức lễ hội lớn, trang hoàng nhà cửa, treo cờ phướn bằng lụa, rưới nước thơm khắp đất, rải nhiều loại hoa đẹp, trang hoàng rực rỡ; lại trỗi các thứ âm nhạc, ca múa tận hưởng niềm vui như các vị trời.
Thấy vậy, Lô-chí suy nghĩ: ‘Mọi người vui chơi, ta cũng nên như vậy!’. Tức thời, ông ta trở về nhà, mở kho báu, lấy được năm đồng tiền. Ông lại suy nghĩ: ‘Nếu ăn ở nhà thì có mẹ, vợ và họ hàng thì sẽ không đủ. Nếu đến nhà người khác ăn thi sợ chủ nhà đoạt lấy’.
Thế là, ông ta mua hai đồng nếp, hai đồng rượu, một đồng hành và lấy một nắm muối ở nhà. Lấy vạt áo bọc những thứ ấy lại, ông mang đến một gốc cây ở ngoài thành. Thấy cây ấy có nhiều chim quạ, sợ chúng đến ăn hết, ông liền đến gò mả, lại thấy có nhiều chó, thì càng tránh xa. Đến chỗ vắng vẻ, ông bỏ muối, nếp vào rượu, rồi ăn hành và uống rượu này. Trước đây, ông ta chưa từng uống rượu, nên giờ đây say túy lúy. Đang lúc say sưa, ông ta đứng dậy, nhảy múa, ca hát:
Trong lễ hội hôm nay
Rượu vào, thật khoái chí
Sướng hơn Tì-sa-môn
Và cả trời Đế Thích.
Khi ấy, Đế Thích và các thiên chúng sắp đến chỗ Phật, thấy Lô-chí say sưa, nhảy múa, ca hát nói là hơn cả trời Đế Thích. Đế Thích thâm nghĩ: “Kẻ tham lam, bỏn xẻn này uống rượu, mắng chửi, làm nhục ta ở nơi vắng vẻ, ta sẽ phá rối nó mới được”. Tức thời, Đế Thích hóa thân thành Lô-chí đến nhà ông ta, nhóm họp mẹ, vợ, tôi tớ, họ hàng, rồi ngồi đối diện với mẹ và thưa:
– Trước giờ, quỉ bỏn xẻn luôn theo sát, khiến con tiếc của, không dám tiêu xài, cũng không cho họ hàng. Hôm nay, ra đường, con gặp một đạo nhân cho con bài thần chú, nên đã diệt được con quỉ bỏn xẻn này. Tuy nhiên, quỉ bỏn xẻn này giống như con, nếu nó đến thì hãy lây cây đánh nó thật mạnh, lúc ấy nó sẽ giả xưng: ‘Ta là Lô-chí!’. Tất cả mọi người chớ tin lời nó, hãy mau ra đóng cửa lại kẻo quỉ bỏn xẻn đến, đợi con sắp xếp xong, mới mở cửa.
Dứt lời, vị ấy chuẩn bị thức ăn ngon, thết đãi cả nhà đều được no đủ. Vị ấy lại mở kho tàng, lấy nhiều vật báu, y phục, chuỗi ngọc, dâng cho mẹ, vợ, họ hàng trong nhà và ban phát cho những người xung quanh. Mọi việc hoàn tất, vị ấy trỗi nhạc, ca múa, vui chơi sung sướng vô cùng. Nghe tin con quỉ bỏn xẻn luôn theo Lô-chí đã bị diệt trừ, dân chúng kéo nhau đến xem.
Lúc này, Lô-chí tỉnh rượu, trở về nhà, vừa đến cửa thì nghe tiếng ca múa, nên rất kinh ngạc, gõ cửa, gọi to,.nhưng không thấy ai đáp lại. Vị trời hóa Lô-chí nghe tiếng gọi, bảo mọi người:
– Kẻ gõ cửa, có lẽ là quỉ bỏn xẻn!
